Ανάκτηση ποσού ως αχρεωστήτως καταβληθέντος που αντιστοιχούσε σε οικονομικές ενισχύσεις που χορηγήθηκαν κατά συγκεκριμένο χρονικό διάστημα σε κτηνοτροφική μονάδα. Δήλωση ψευδών στοιχείων από τον δικαιούχο. Μη γνήσιες βεβαιώσεις. Αθωωτική απόφαση ποινικού δικαστηρίου. Δεν ανακύπτει ζήτημα εφαρμογής του τεκμηρίου της αθωότητας και της αρχής ne bis in idem διότι η αθωωτική αμετάκλητη απόφαση που αφορά στη διάπραξη των κολάσιμων πράξεων της ηθικής αυτουργίας σε πλαστογραφία και της απάτης δεν σχετίζεται με το κρίσιμο για τη διοικητική δίκη γεγονός της είσπραξης εκ μέρους του εκκαλούντος οικονομικών ενισχύσεων χωρίς τη συνδρομή των νόμιμων προϋποθέσεων.
Αριθμός απόφασης Α602/2018
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ
ΤΜΗΜΑ Γ' ΜΟΝΟΜΕΛΕΣ
Συνεδρίασε δημόσια στο ακροατήριό του (αίθουσα Κακουργιοδικείου του Δικαστικού Μεγάρου Πατρών) στις 19 Ιανουαρίου 2018, με δικαστή την Φερενίκη Φλωράτου, Εφέτη Δ.Δ. και γραμματέα την Αναστασία Θανοπούλου, δικαστική υπάλληλο,
για να δικάσει την έφεση με αριθμό και χρονολογία κατάθεσης στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πατρών ΕΦ17/2.2.2017 και αριθ. Β.Ε.Μ. του παρόντος Δικαστηρίου ΕΦ134/18.4.2017,
του ..., κατοίκου Καραβόμυλου Κεφαλληνίας, ο οποίος παραστάθηκε μετά του πληρεξουσίου δικηγόρου (Αργοστολίου) ΓΘ,
κατά του ν.π.δ.δ. με την επωνυμία «Περιφέρεια Ιονίων Νήσων» που εδρεύει στην Κέρκυρα, εκπροσωπείται από τον οικείο Περιφερειάρχη του και δεν παραστάθηκε, και της Α1061/2016 απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Πατρών (Τμήμα 2° - Μεταβατική Έδρα Αργοστολίου).
Μετά τη συνεδρίαση, το Δικαστήριο μελέτησε τη δικογραφία και τις διατάξεις του νόμου,
Η κρίση του είναι η εξής:
1. Επειδή, με την υπό κρίση έφεση, για την άσκηση της οποίας καταβλήθηκε το νόμιμο παράβολο (βλ. τα 2546583 και 2546581 ειδικά έντυπα), επιδιώκεται παραδεκτώς η εξαφάνιση άλλως η μεταρρύθμιση της Α1061/2016 οριστικής απόφασης του Διοικητικού Πρωτοδικείου Πατρών (Τμήμα 2ο Μονομελές - Μεταβατική Έδρα Αργοστολίου), με την οποία απορρίφθηκε η από 27.4.2012 προσφυγή του ήδη εκκαλούντος κατά της με αρ. πρωτ. 10618/2905/29.2.2012 απόφασης του Περιφερειάρχη Ιονίων Νήσων. Με την τελευταία αυτή απόφαση αποφασίσθηκε η ανάκτηση συνολικού ποσού 24.242,78 ευρώ, ως αχρεωστήτως καταβληθέντος στον εκκαλούντα για οικονομικές ενισχύσεις κατά τα έτη 2006 έως και 2009 στα πλαίσια του καθεστώτος Βιολογικής Κτηνοτροφίας.
2. Επειδή, η υπόθεση συζητήθηκε νόμιμα παρά την απουσία του εφεσίβλητου ν.π.δ.δ., το οποίο κλητεύθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα να παραστεί (βλ. την από 6.7.2017 έκθεση επίδοσης της δικαστικής επιμελήτριας Δ.Δ. ...).
3. Επειδή, με τον Κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1257/1999 του Συμβουλίου της 17ης Μαΐου 1999 για τη στήριξη της αγροτικής ανάπτυξης από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΕΓΤΠΕ) και για την τροποποίηση και κατάργηση ορισμένων κανονισμών, θεσπίστηκε το πλαίσιο της κοινοτικής στήριξης για μια αειφόρο αγροτική ανάπτυξη, μεταξύ της 1ης Ιανουαρίου 2000 και 1ης Ιανουαρίου 2007. Σύμφωνα με το προοίμιο του Κανονισμού αυτού (εδ. 41), το Συμβούλιο, μεταξύ άλλων, έλαβε υπόψη ότι τα ειδικά μέτρα στήριξης της αγροτικής ανάπτυξης μπορούν να αφορούν την παραγωγή, την μεταποίηση και την εμπορία γεωργικών προϊόντων βιολογικής παραγωγής. Τα επιλέξιμα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης με βάση αυτόν τον κανονισμό, περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, μέτρα εκσυγχρονισμού και διαφοροποίησης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, με ενισχύσεις που πρέπει να αποσκοπούν στη μείωση του κόστους παραγωγής, στη βελτίωση ή στη διαφοροποίηση των δραστηριοτήτων παραγωγής, καθώς και στην προώθηση της ποιότητας των προϊόντων, στη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος, στη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής ή διαβίωσης των ζώων. Τα κράτη μέλη εξασφαλίζουν την αποτελεσματική παρακολούθηση και την εφαρμογή του προγραμματισμού αγροτικής ανάπτυξης με φυσικούς και χρηματοδοτικούς δείκτες που θεσπίζουν από κοινού με την Επιτροπή και ενδεχομένως με τη δημιουργία επιτροπών παρακολούθησης. Περαιτέρω, με τον Κανονισμό (ΕΟΚ) αριθ. 2092/91 του Συμβουλίου της 24ης Ιουνίου 1991, περί του βιολογικού τρόπου παραγωγής γεωργικών προϊόντων και των σχετικών ενδείξεων στα γεωργικά προϊόντα και στα είδη διατροφής, περιγράφηκε το νομικό πλαίσιο που ισχύει για τα γεωργικά προϊόντα και τα είδη διατροφής που παράγονται με βιολογικές μεθόδους. Ο κανονισμός εφαρμόζεται στα ακόλουθα προϊόντα: - μη μεταποιημένα γεωργικά προϊόντα, φυτικά ή ζωικά - ζώα εκτροφής - μεταποιημένα γεωργικά φυτικά και ζωικά προϊόντα που προορίζονται για ανθρώπινη κατανάλωση και έχουν παρασκευαστεί κυρίως από ένα ή περισσότερα συστατικά φυτικής ή/και ζωικής προέλευσης -ζωοτροφές, σύνθετες ζωοτροφές και πρώτες ύλες ζωοτροφών που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις του κανονισμού αριθ. 223/2003/ΕΚ και ορίζει τους κανόνες βιολογικής παραγωγής, τις ουσίες που μπορούν να χρησιμοποιούνται ως παρασιτοκτόνα, λιπάσματα και εδαφοβελτιωτικά, ζωοτροφές και προϊόντα καθαρισμού. Για να εξασφαλίσει την τήρηση των κανόνων παραγωγής, θεσπίζει καθεστώς τακτικού ελέγχου, σύμφωνα με το οποίο οι επιχειρήσεις που παράγουν, παρασκευάζουν, αποθηκεύουν ή εισάγουν από τρίτη χώρα βιολογικά προϊόντα, οφείλουν να κοινοποιούν τις δραστηριότητες τους στις αρχές, δημόσιες ή εξουσιοδοτημένες ιδιωτικές, οι οποίες έχουν ορισθεί προς τούτο από τα κράτη μέλη. Οι εν λόγω ελεγκτικές αρχές οφείλουν να εξασφαλίζουν τουλάχιστον την εφαρμογή των ελάχιστων μέτρων ελέγχου και προφύλαξης που καθορίζονται στο παράρτημα III του κανονισμού.
4. Επειδή, περαιτέρω, με την ΚΥΑ 586/130492/11.8.2004 «Εφαρμογή του μέτρου 3.2 "Βιολογική Κτηνοτροφία" του Άξονα 3 "Γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα" του Εγγράφου Προγραμματισμού Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΠΑΑ) 2000 - 2006 - Κανονισμός (Ε.Κ.) 1257/1999 του Συμβουλίου» (ΦΕΚ Β' 1298), όπως αυτή ίσχυε πριν από την κατάργηση της με το άρθρο 13 της ΥΑ 278486 (ΦΕΚ Β 367/05.03.2008), ορίσθηκε ότι: «Στόχος του προγράμματος είναι η αειφορική διαχείριση των βοσκοτόπων, η προστασία του περιβάλλοντος, ο σεβασμός της ευημερίας των ζώων και η παραγωγή βιολογικών προϊόντων ζωικής προέλευσης» (άρθρο 1), «Το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε όλη τη χώρα και στους παρακάτω κλάδους: Εκτατική και ημισταυλισμένη Προβατοτροφία και Αιγοτροφία, εκτατική και ημισταυλισμένη Βοοτροφία, εκτατική και ημισταυλισμένη Χοιροτροφία ...» (άρθρο 2), «Εγκρίνεται η τροποποίηση του προγράμματος "Βιολογικής Κτηνοτροφίας" του γεωργοπεριβαλλοντικού μέτρου 3.2 του Άξονα 3 του Εγγράφου Προγραμματισμού Αγροτικής Ανάπτυξης (Ε.Π.Α.Α.) 2000 - 2006. Το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί από τη Δ/νση Χωροταξίας και Προστασίας Περιβάλλοντος σε συνεργασία με τη Δ/νση Βιολογικής Γεωργίας και τις Δ/νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης (Δ.Α.Α.) των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (Ν.Α.) της χώρας σε θέματα αρμοδιότητας τους. Αρμόδιοι φορείς για τις διαδικασίες ελέγχων είναι οι Δ.Α.Α. των Ν.Α. και η Δ/νση Χωροταξίας και Προστασίας Περιβάλλοντος. Η Διαχειριστική Αρχή του Ε.Π.Α.Α. είναι υπεύθυνη για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση του προγράμματος», (άρθρο 3), «Δικαιούχοι του προγράμματος είναι φυσικά ή και νομικά πρόσωπα με τις ακόλουθες προϋποθέσεις: Είναι νόμιμοι κάτοχοι γεωργικής εκμετάλλευσης υπεύθυνοι για τη διαχείριση της ... Αναλαμβάνουν τις υποχρεώσεις του άρθρου 5 της παρούσας απόφασης», (άρθρο 4), «Οι δικαιούχοι πέραν της εφαρμογής της ισχύουσας κοινοτικής και εθνικής νομοθεσίας οφείλουν να: Εφαρμόζουν πιστά τον Καν.(ΕΟΚ) 2092/1991 του Συμβουλίου έτσι όπως κάθε φορά ισχύει. Εφαρμόζουν το πρόγραμμα για περίοδο πέντε ετών .... Συνάψουν σύμβαση με αναγνωρισμένο Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων. Σε περίπτωση διακοπής της σύμβασης, οι δικαιούχοι οφείλουν να συνάψουν νέα σύμβαση με άλλον Οργανισμό Ελέγχου και Πιστοποίησης Βιολογικών Προϊόντων εντός δέκα (10) ημερών. Η σύμβαση μπορεί να είναι ετήσια ή και πολυετής. ... Διατηρούν κατά τη διάρκεια της πενταετίας τουλάχιστον τόσα ζώα όσα αναφέρονται στη σύμβαση που έχουν υπογράψει για την ένταξη τους στο πρόγραμμα. Συνάψουν σύμβαση με Γεωτεχνικό Σύμβουλο, ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για τη σύνταξη του Σχεδίου Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Εκτροφής (Σ.Π.Δ.Ε.), καθώς και για την εν γένει παρακολούθηση και τεχνική υποστήριξη της εκμετάλλευσης. Εφαρμόζουν το Σ.Π.Δ.Ε. ή εγκεκριμένη τροποποίηση του. Διατηρούν τα δομικά χαρακτηριστικά του αγροτικού τοπίου εντός της εκμετάλλευσης τους. Συμπληρώνουν το μηχανογραφικό έντυπο του Ο.Σ.Δ.Ε. ανεξάρτητα αν διαθέτουν ζώα ή εκτάσεις που επιδοτούνται από το Ο.Σ.Δ.Ε. Διευκολύνουν την πραγματοποίηση των αναγκαίων ελέγχων από τα εντεταλμένα εθνικά και κοινοτικά όργανα, ιδιαίτερα σε απομονωμένες δυσπρόσιτες περιοχές. ... Υποβάλλουν μία φορά το έτος αίτηση πληρωμής με τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Η προθεσμία για την υποβολή της αίτησης πληρωμής θα καθοριστεί στην Υπουργική Απόφαση», (άρθρο 5), «Οι δικαιούχοι απαλλάσσονται από τις δεσμεύσεις που απορρέουν από την παρούσα στις εξής περιπτώσεις: Ανωτέρας βίας, όπως αυτές καθορίζονται στο παράρτημα I (σημείο 5) της παρούσας, εφόσον αυτές γίνουν αποδεκτές από την αρμόδια αρχή. Λήξης της σύμβασής τους. Παραχώρησης της εκμετάλλευσης σε νέο γεωργό είτε στα πλαίσια εφαρμογή το μέτρου 3.1 του Εγγράφου Προγραμματισμού Αγροτικής Ανάπτυξης, είτε στα πλαίσια της πρόωρης συνταξιοδότησης, με την προϋπόθεση ότι ο νέος γεωργός ή ο διάδοχος ανάλαβε, με νέα σύμβαση το σύνολο των δεσμεύσεων που απορρέουν από την παρούσα και μέχρι την ολοκλήρωση της πενταετίας», (άρθρο 6), «Το ποσό της προϋπολογισθείσας δημόσιας δαπάνης (κοινοτικής και εθνικής συμμετοχής) κατά την περίοδο εφαρμογής του προγράμματος, στο πλαίσιο του Ε.Π.Α.Α. 2000 2006, ανέρχεται σε 47 εκατ. Ε. Το ποσό αυτό βαρύνει τον Τακτικό Προϋπολογισμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (ΚΑΕ 5323). Το 75% της δημόσιας δαπάνης προέρχεται από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού & Εγγυήσεων Τμήμα Εγγυήσεων. Επιπλέον δαπάνες καλύπτονται από τον Τακτικό Προϋπολογισμό του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων (ΚΑΕ 5323) και καθορίζονται ετησίως με Κοινή Υπουργική Απόφαση», (άρθρο 8), «Με την υπ' αριθμ. 523/126710/13.3.2003 ΚΥΑ καθορίζεται η διαδικασία πληρωμής, καθώς και οι απαιτούμενοι έλεγχοι για την πραγματοποίηση των πληρωμών στους δικαιούχους του προγράμματος, ενώ λεπτομέρειες εφαρμογής του θα καθοριστούν με σχετικές εγκυκλίους που θα εκδίδονται από τον Ο.Π.Ε.Κ.Ε.Π.Ε. Κατά τη διενέργεια των επιτόπιων ελέγχων ισχύουν τα προβλεπόμενα από τον Καν.(ΕΚ)2419/2001. Για ιδιαίτερες περιπτώσεις όπως καταγγελίες, υπόνοιες για απάτη κλπ. οι έλεγχοι γίνονται πέραν του δείγματος», (άρθρο 12), «1. Δικαιούχοι που δηλώνουν ψευδή στοιχεία: Αποβάλλονται από το πρόγραμμα και τυχόν καταβληθέντα ποσά αναζητούνται σαν αχρεωστήτως καταβληθέντα. Αποκλείονται από το σύνολο των μέτρων του άξονα 3 του Ε.Π.Α.Α. τουλάχιστον για δύο έτη. 2. Δικαιούχοι που δηλώνουν ανακριβή στοιχεία, αποκλείονται για το εξεταζόμενο έτος από όλα τα μέτρα του άξονα 3 του Ε.Π.Α.Α. 3. Δικαιούχοι οι οποίοι δεν τηρούν τις δεσμεύσεις που έχουν αναλάβει για την εφαρμογή του προγράμματος, υφίστανται τις ακόλουθες κατά περίπτωση κυρώσεις: ... Οι δικαιούχοι απαλλάσσονται των υποχρεώσεων που έχουν αναλάβει εφόσον: συντρέχουν λόγοι ανωτέρας βίας και φυσικών περιστάσεων, όπως καθορίζονται στο παράρτημα I της παρούσας, εκ των οποίων προκύπτει ότι δεν είναι δυνατή η συνέχιση της παραμονής τους στο πρόγραμμα και υπό τον όρο ότι οι σχετικές κατά περίπτωση αποδείξεις στοιχειοθέτησης τους υποβάλλονται στον φορέα εφαρμογής εγγράφως, ... ή μεταβιβάζουν την εκμετάλλευση τους σε διάδοχο, ο οποίος θα αναλάβει τη συνέχιση της τήρησης των υποχρεώσεων του δικαιούχου. 4. Δικαιούχοι, των οποίων η συσσώρευση των κυρώσεων οδηγεί σε μηδενική ενίσχυση για ένα συγκεκριμένο έτος αποκλείονται και το επόμενο. 5. Η αποβολή από το πρόγραμμα δικαιούχου ή δικαιούχων συνεπάγεται και μονομερή διακοπή της σύμβασης», (άρθρο 15). Περαιτέρω, με την με αριθμό 132752/2004 (ΦΕΚ Β' 1650) απόφαση του Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, καθορίστηκαν οι λεπτομέρειες εφαρμογής της ως άνω υπ' αριθμ. 586/130492/11.8.2004 κοινής υπουργικής απόφασης.
